DEM PARTİ, DEPREM BAKANLIĞI VE DEPREM BİRİMLERİNİN KURULMASINI İSTEDİ
DEM Parti Muş Milletvekili Sümeyye Boz, Deprem ve Afet Bakanlığı ile yerel yönetimlerde deprem birimlerinin kurulması için Meclis’e kanun teklifi verdi.
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Muş Milletvekili Sümeyye Boz, Deprem ve Afet Bakanlığı kurulmasına ve yerel yönetimlerde Deprem Birimlerinin kurulması için Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı’na kanun teklifi sundu.
Sümeyye Boz’un sunduğu kanun teklifinin gerekçesinde aktif fay hatlarının üzerinde olan illerin belirlenip bu illerde kent yapılanmasının depreme dayanıklı hale getirilmesi, toplanma alanlarının artırılması,6 Şubat depremlerinin yaşandığı illerde vatandaşların barınma sorununu çözecek ücretsiz ve kalıcı konutlar yapılması, tarımsal faaliyetlerin teşvik edilmesi, depremzedelerin birikmiş elektrik ve su faturalarının tamamen silinmesi, depremzedelerin banka kredilerinin ertelenmesi, bu amaçla bu politikaların uygulanacağı yerel yönetimlerde Deprem Birimleri kurulması ve Deprem ve Afet Bakanlığı kurulmasının hedeflendiği belirtildi.
‘Resmi rakamlara göre 50 bin 783 kişi hayatını kaybetti’
Gerekçe de ayrıca şu ifadelere de yer verildi: “6 Şubat 2023 tarihinde Maraş ili Pazarcık merkezli 7,7 büyüklüğünde ve Elbistan merkezli 7,6 büyüklüğünde iki deprem meydana gelmiştir. Başta Maraş, Hatay, Adıyaman olmak üzere Malatya, Antep, Urfa, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Kilis, Elazığ illeri bu depremlerden çok ciddi etkilenmiştir. 20 Şubat 2023 tarihinde Hatay ili Defne ve Samandağ merkezli 6,4 ve 5,8 büyüklüğündeki depremler meydana gelmiştir. Resmi verilere göre 50 bin 783 kişi hayatını kaybetmiş, 107 bin 204 kişi ise yaralanmıştır. Hatay’da 13 bin 883, Maraş’ta 7 bin 295, Malatya’da 4 bin 197, Antep’te ise 3 bin 805, Adıyaman’da 5 bin 826 olmak üzere deprem bölgesinde 36 bin 932 bina deprem anında yıkılmıştır.
Deprem öncesinde yeterince önlem alınmadı
Deprem öncesinde önlemlerin yeterince alınmadığı ve deprem anında hızlıca müdahale edilmediği beyanlarının ardından deprem sonrası da 11 ili kapsayan bölgede sorunlar devam etmektedir. Depremin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen barınma sorunundan beslenme sorununa, sağlık sorunlarından güvenlik sorunlarına kadar birçok sıkıntı yaşanmaktadır. Birinci dereceden deprem kuşağında bulunan ve aktif fay hatlarıyla dolu olan Türkiye’de yıllardır deprem tehlikesinin bulunmasına rağmen etkili önlemler alınmadığı ve düzenlemelerin yetersiz olduğu 6 Şubat depremlerinde açığa çıkmıştır. Deprem öncesi önlemlerin alınmaması ve deprem sırasında hızlıca müdahale edememesiyle yaşanan felaket, depremin ardından asbest içeren molozların ayrıştırılmamasıyla ekolojik felaket olarak devam etmektedir.6 Şubat depremlerinin ardından birçok bölgede de deprem yaşanırken bilim insanları, olası deprem yerleri ve riskleri konusunda uyarmaktadır. 31 Aralık 2023 tarihinde Hakkari’de 4.4, 3.5 ve 4.5 şiddetinde art arda depremler yaşanmış, bu depremlerin ardından 4 deprem bilimci uyarıda bulunarak Hakkari’de 7 büyüklüğünde deprem meydana geleceğini açıklamış, Lice, Van, Hakkâri, Tatvan, Bitlis ve Muş bölgelerinin birinci derecede etkilenecek alanlar olduğunu belirtmiştir.
Kentler depreme dirençli hale getirilmeli
Yine Doğu Anadolu Fay (DAF) hattı 6 Şubat depremlerinde ürettiği enerjinin bir kısmını Bitlis-Zagros bindirme kuşağına transfer etmiş olabileceği, dolayısıyla yeni depremler oluşabileceği, bu durumda Adıyaman-Hakkâri arasında Bitlis, Urfa, Diyarbakır, Cizre, Nusaybin, Batman gibi kentlerde de deprem yaşanabileceği açıklanmıştır. Bu bölgenin aynı zamanda Arap, Afrika ve Anadolu levha sınırı olmasından kaynaklı riskli alanlar olduğu belirtilmiştir. Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF) üzerinde Marmara bölgesinin 7 ve üzeri deprem üretebileceği, İzmir’de de şiddetli depremler yaşanabileceği ve ayrıca DAF ile KAF kesişimi Karlıova-Varto bölgesinin de risk taşıdığı bilim insanlarınca açıklanmıştır. 25 kentin fay hattı üzerinde kurulduğu, kent yapılanmasının depreme dirençli hale getirilmesi gerektiği bilim insanlarının uyarıları arasındadır.
Deprem bakanlığı ve deprem birimleri kurulmalı
Aktif fay hatlarının bulunduğu ve deprem beklenen illerde yapı ve imar denetimlerinin hızlandırılarak ve toplanma alanları artırılarak riskli kentlerde depreme hazırlık yapılması, deprem yaşanan 11 ilde ise ücretsiz ve kalıcı konutlar yapılarak depremzedelerin özellikle barınma sorunlarına çözüm üretilmesi, tarım arazileri ve zeytinliklerin zarar görmesini engelleyecek politikaların hayata geçirilmesi için yerel yönetimlerde Deprem Birimlerinin kurulması ve aynı zamanda Deprem ve Afet Bakanlığı kurulması gerekir. Deprem ve Afet Bakanlığı’nın hem yerel yönetimler deprem birimleriyle hem ilgili bakanlıkların ilgili birimleriyle hem de sivil toplum kuruluşlarıyla ortaklaşarak depreme dair politikaları hayata geçirmelidir.
Deprem ve Afet Bakanlığı bünyesinde planlama, strateji, iyileştirme, eğitim, denetim haberleşme gibi müdürlük ve başkanlıklarının yanı sıra kadın politikaları müdürlüğünün bulunması deprem öncesi ve sonrasında; afet zamanlarında kadınların yaşadığı derin eşitsizliğini gidermeye yönelik çalışmaları yapılması ve ayrıca toplumsal cinsiyet eşitliği üzerinde politikaları geliştirecek olan kadın politikaları müdürlüğü afet sonrasında kadınlara yönelik çalışmalar ve uygulamalar yapması öngörülmüştür.”