YAYLACI KADINLARIN ZORLU MESAİSİ
Muş'un serin ve verimli yaylalarına çıkan yaylacı kadınların zorlu mesaisi sürüyor.
Eşleri ve çocuklarıyla yaz mevsiminde yaylalara çıkan kadınlar, kurdukları çadırda zor yaşam koşullarına rağmen gün boyunca hayatını yükünü omuzluyor. Kadınlar gün boyunca yaylada ev işlerinin yanı sıra, hem koyun güdüyor hem süt sağıyor hem de çocuklarıyla ilgileniyor.
Kırköy Beldesi'nde yaşayan 40 yaşındaki 4 çocuk annesi İrem Öner, yaz mevsiminde köylerinin yayalarına çıktıklarını söyledi. Yaylada mesailerinin sabah erken saatlerde başladığını ve hava kararana kadar sürdüğünü ifade eden Öner, şöyle konuştu: "Hayvanlarını doğal ortamlarda beslemek için yaylaya çıkıyoruz. Burada elektrik ve su tesisatı yok. Yaylada odun ateşinde yemek pişiriyoruz, su taşıyoruz, hayvan güdüyoruz, çamaşır yıkıyoruz, çocuklara bakıyoruz ve çobanlara yemek hazırlıyoruz. Günde 2 kez koyunlarımızı sağıyoruz. Yemek pişirirken, çocukları yıkarken zorluklar yaşıyoruz. Yaylada yaşamak çok zor. Mecbur olmasak gelmeyiz. Kadın olarak yaylada yaşamak daha da zor. Biz geçimimizi hayvancılık yaparak sağlıyoruz. Yaz mevsiminde serin olduğu için yaylaları tercih ediyoruz."
Tek geçim kaynaklarının hayvancılık olduğunu belirten Öner, şunları kaydetti: "Başka bir gelir kaynağımız yok. Onun için mayıs ayı sonlarına doğru hayvanlarımızla yaylaya geliyoruz ve burada 3 ay kaldıktan sonra tekrar köyümüze dönüyoruz. Kışlık ihtiyacımız olan yağımızı, sütümüzü, peynirimizi, yünümüzü karşılıyoruz. Yaylada işlerin büyük bölümünü biz kadınlar yapıyoruz. Yaylada ürettiğimiz süt ürünlerinde hiçbir katkı maddesi yok. Tamamen organik olduğunu için bu ürünleri sipariş üzerine satıyoruz."
Ayten Dinçer ise sabah erken saatlerde uyanıp yaylada günlük işleri yaptıktan sonra hayvanları sağdıklarını belirtti.
Koyunlardan elde ettikleri sütle peynir ve tere yağı yaptıklarını anlatan Dinçer, "Erken saatlerde kalkıyorum ev işleri çocukların kahvaltısını hazırladıktan sonra saat 12.00'da süt sağıyoruz. Sıcak havada günde 2 kez koyun sağımı yapıyoruz. Hayvancılık çok zor ancak geçimimizi sağlamak zorundayız." dedi.
Naime Kaya ise yaylada yaklaşık 3 ay kaldıklarını ifade ederek, "Koyunlarımızı sağdıktan sonra iki saat sütü dinlendiriyoruz. Sonra peynir yapıyoruz. Peynirlerimizi genellikle sipariş üzerine özel müşterilerimize gönderiyoruz." ifadelerini kullandı.
