YENİ DESTEK MODELİYLE MUŞ’TA MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ İVME KAZANDI
Tarım ve Orman Bakanlığının uyguladığı “Halk Elinde Manda Islah Projesi” kapsamında verilen teşviklerle Muş’ta manda varlığı artış gösterdi. Kadın ve genç yetiştiricilere özel desteklerin sağlandığı yeni model sayesinde kentte mandacılık hem ekonomik hem de üretim kapasitesi bakımından güçleniyor.
Muş’ta Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından uygulanan “Halk Elinde Manda Islah Projesi”, kentteki manda popülasyonunu artırmaya ve üreticilere önemli katkılar sunmaya devam ediyor. Tarımsal Üretim Planlaması ve Yeni Destekleme Modeli kapsamında yürütülen proje sayesinde, hem manda sayısında hem de yetiştiricilik kalitesinde belirgin bir artış gözlemleniyor.
Muş İl Tarım ve Orman Müdürü Necattin Gönç, kentin coğrafi yapısı, geniş mera alanları ve hayvancılıkla uğraşan tecrübeli üreticileriyle önemli bir potansiyele sahip olduğunu belirtti. Gönç, kentte 253 bin büyükbaş ve 1 milyon 400 bin civarında küçükbaş hayvan bulunduğunu ifade ederek, özellikle manda varlığında son yıllarda dikkat çekici bir artış yaşandığını söyledi.
“Verilen desteklerle birlikte ilimizdeki manda popülasyonu giderek büyüyor. Şu anda 7 bin 200 civarında manda varlığıyla Türkiye genelinde yedinci sırada yer alıyoruz” diyen Gönç, mandanın hayvancılık açısından stratejik bir tür olduğunu vurguladı.
Gönç, mandanın yüksek adaptasyon kabiliyeti, hastalıklara karşı dayanıklılığı ve düşük kaliteli yemleri verimli biçimde değerlendirme yeteneği sayesinde üreticilere büyük avantajlar sağladığını belirterek, “Bu hayvanların ürettiği süt ve süt ürünleri, besleyici içeriğiyle diğer türlere göre daha değerlidir” dedi.
Yeni destek modeliyle üreticiye daha fazla kazanç
İl Müdürü Gönç, Tarım ve Orman Bakanlığının geçen yıl uygulamaya koyduğu Yeni Destekleme Modeli ile manda yetiştiricilerine verilen teşviklerin kapsamının genişletildiğini aktardı. Gönç, “Bu yıl doğan her bir malak için 2 bin 800 lira destek ödemesi yapıyoruz. Ancak işletme bazı kriterleri karşıladığında bu miktar çok daha yukarılara çıkabiliyor. Örneğin, işletmenin aile işletmesi statüsünde olması, yetiştiricinin kadın ya da genç çiftçi olması veya malakların suni tohumlamayla doğmuş olması gibi durumlarda, destek miktarı 28 bin ila 30 bin liraya kadar ulaşabiliyor” ifadelerini kullandı.
Gönç, 2024 yılı itibarıyla 1500 malak için toplam 3 milyon 500 bin liralık destekleme ödemesi yapıldığını, ayrıca yaklaşık 2 bin manda için de 15 milyon lira tutarında ek destek sağlandığını bildirdi.
Islah projeleriyle kalite ve verimlilik artıyor
Muş’ta yürütülen ıslah projelerinin yalnızca hayvan sayısını artırmayı değil, aynı zamanda sürü kalitesini yükseltmeyi ve kayıtlı üretim bilincini yaygınlaştırmayı hedeflediğini söyleyen Gönç, şu değerlendirmede bulundu: “Islah çalışmalarıyla hem verim hem de hayvan sağlığı açısından önemli kazanımlar elde ediyoruz. Ayrıca yetiştiricilerimizin kayıt tutma alışkanlığı kazanması, sektörün sürdürülebilirliği açısından çok kıymetli. Bu kapsamda Bakanlığımıza sunduğumuz 15 milyon liralık yeni bir proje ile mandacılık yapan işletmelerin altyapılarını güçlendirmeyi amaçlıyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığı olarak her zaman üretimin ve üreticinin yanında olmayı sürdüreceğiz.”
“Muş’un sulak arazileri mandacılığa çok uygun”
Muş Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı Yüksel Erkul ise, özellikle Hasköy ilçesi ve çevresinin manda yetiştiriciliği için oldukça elverişli olduğunu söyledi. Bölgedeki sulak alanların bu tür hayvancılığa uygun olduğunu vurgulayan Erkul, şu ifadeleri kullandı: “Topraklarımız verimli, meralarımız geniş. Manda bakımı da diğer hayvanlara kıyasla daha kolay. Bu nedenle bölgemizde uzun yıllardır mandacılık yapılıyor. Bakanlığın sağladığı destekler devam ettikçe manda sayısının daha da artacağına inanıyoruz. Üstelik manda sütü, yoğurdu, tereyağı ve diğer ürünleri hem lezzet hem de kalite açısından çok değerli. Bu potansiyeli daha iyi değerlendirmek istiyoruz.”
