Av. Serhat Öz (MAKULİYET ÇİZGİSİ)

Tarih: 15.06.2025 20:13

ERİŞİM HAKKI

Facebook Twitter Linked-in

ERİŞİM HAKKI

 

Erişim hakkı, hukuk devleti ve eşitlik ilkesi gereğidir. Temelde bilgi edinme hakkıdır. Halkın bu temel hakkını neredeyse hiç kullanmadığını, istisnaen idare ve vergi davaları açarken ilgili kuruma yazı yazılmak suretiyle bilgi edinme hakkının dava açmak amacıyla usulen kullanıldığına şahit olmaktayız.

Bilgi edinme hakkı, vatandaşlar ve kıymetli hemşehrilerimizce kullanılması elzemdir. Aksi halde idarenin denetim mekanizması ile kamuoyu denetimi şeklinde gerçekleşmesi icap eden bilgi edinme hakkı uygulanmaya işlevini yitirme tehlikesi ile karşı karşıyadır.

Tüm idari kurum ve kuruluşlar, vatandaşlara kıymetli Muş halkına demokratik şeffaflık, idarenin aktif bilgi verme yükümlülüğü kapsamında görevlerini ifa etme yükümlülüğü altındadır. Bilgi edinme hakkının istisnası, "Milli İstihbarat Teşkilatı" Bilgi Edinme Hakkı Kanununun kapsamı dışındadır.

Anayasamız m.74 "Herkes, bilgi edinme hakkına sahiptir" hükmü ile sabittir. Anayasamızın 74. maddesi uyarınca bilgi edinme hakkını herkese tanımış, hem bilgilere hem belgelere erişim hakkı getirmiştir. Bilgi edinme hakkı bir imtiyaz, lütuf değil her birimizin temel vazgeçilmez insan hakkı niteliğindedir.

Bu bağlamda bilgi edinme hakkı, modern demokrasilerde yönetime katılımın, yönetimi denetlemenin aktif ve zorunlu aracıdır. Böylelikle kıymetli hemşehrilerimiz ve vatandaşlar bu haklarını kullanırlarken idarenin eylem ve işlerini denetleyebilecek, doğrudan bilgi sahibi olabilecek, idare ise çevresindeki sis perdesini aralayarak sahip olduğu bilgi ve belgelerinin kapısını açarak şeffaflaşacaktır. Bu hakkın kullanılması başta kıymetli hemşehrilerimiz ile vatandaşlar ve idare açısından çok kıymetlidir.

Bilgi edinme hakkını ilk kabul eden ülke 1766 yılında İsveç’tir. Devamında 1966 yılında ABD, 1978 yılında Fransa, 2000 yılında İngiltere ve 2005 yılında Almanya bilgi edinme hakkı kanunlarını kabul etmişlerdir.

Bilgi veya belgeye erişim, kamu kurumlarının elinde bulunan her türlü kayıt anlamına gelir. Kurum, bilgiye erişim için gerekli her türlü idari ve teknik tedbiri almakla yükümlüdür. Bilgi edinme başvurusu, istenen bilgi ve belgeler açıkça belirtilerek yazılı ya da elektronik ortamda yapılır. Kurum ve kuruluşlar, başvuruyu en geç 15 iş günü içinde yanıtlamak zorundadır.

Kıymetli Muş halkı, bu hakkınızı e-Devlet üzerinden veya doğrudan dilekçe vererek kamu kurumlarına başvurarak kullanabilirsiniz. Başvuruda ad, soyad, T.C. kimlik numarası ve neyin talep edildiği net olarak belirtilmelidir. Kurumlar 15 iş günü içinde bilgi vermekle yükümlüdür.

Bu hak sınırsız değildir. Milli güvenlik, kişisel verilerin gizliliği, ticari sırlar, soruşturma gizliliği gibi nedenlerle bazı bilgiler verilemez. Ayrıca MİT ve bazı özel kurumlar kapsam dışındadır.

Sonuç olarak;

Bilgiye ulaşan Muş halkı, yönetime katılır, şeffaf ve denetlenebilir bir idarenin de teminatı olur.


Orjinal Köşe Yazısına Git
— KÖŞE YAZISI SONU —