MALAZGİRT VE MUŞ İLİMİZ
Muş İlimizle ilk hafızalara, “Malazgirt-1071 Alparslan…” gelir. Coğrafyayı Vatan yapan bu zaferle bizler Muş İlimizi anlatmaktayız. Çok zengin bir tarihi, kültürü, folkloru bilumum zenginlikleriyle Muş İlimiz günümüz Türkiye’sinde haklı olan yerinde mi?
Muş Ovası, yaklaşık 1.650 km2… Uzunluğu 80 km, genişliği 30 km’yi bulan Muş Ovası Türkiye’nin Çukurova ve Konya’dan sonra üçüncü büyük ovasını oluşturuyor. Muş Ovasının en büyük zenginliği elbette, Murat Nehri ve onun bir kolu olarak bilinen Karasu… Suyla gelen kültür, bizim en büyük medeniyet kaynağımızdır.
Muş Lalesi, Türkiye için endemik ve nadir bir bitki olarak da bilinir. Muş Lalesinin görselliği muazzamdır… Muş Kalesi, Ulu Camisi ve Çarşısı ile bizleri ağırlar… Nüfus İstatistikleri Daire Başkanlığı Muş İlinde en fazla isimleri; “Kızlarda Fatma, Erkeklerde Mehmet…” olarak açıklamışlardı.
Bu öncelikle neyin ifadesidir; “Muş insanının Allah Resul’üne ve Ehl-i Beyt’e olan sevgisidir!” Tarihi, Kültürel ve İktisadi olarak kadim bir zenginliğe sahip olan Muş İlinin, Türkiye’de yaşanan şehirler listesinde ne gariptir ki, “en son sırada yer almış olması!” ABD merkezli ekonomi dergisi Forbes’in 94 başlıkta hazırlanan değerlendirmede; İlk 8 ile İstanbul, Ankara, İzmir, Tekirdağ, Kocaeli, Antalya, Yalova, Bursa illerinin girmesi… Sıralamada en son sıralarda yer alan şehirler; Muş (81), Şırnak (80), Hakkâri (79), Siirt (78), Bitlis (77), Ağrı (76) ve Iğdır (75) sırada yer alıyor. Ben şahsen bu sıralamayı kendime, ‘dert ettim’ Bu sıralama mutlaka, ama mutlaka değişmelidir.
Bu şehir, “Coğrafyayı Vatan yapan Malazgirt-1071’i kendi sınırları içerisinde taşıyorsa…” Muş İlimiz değil son sıralarda yer alması, ilk 15 ilimiz arasında yer almalıdır! Muş İlimizin yöneticileri (sivil ve kamu) birlikte geleceğe dair büyük bir hedef koymalılar! Muş Alparslan Üniversitesine özellikle de, “Şehir daha fazla sahiplenmelidir!” Bizler tarihi iyi okursak, ecdadın Malazgirt Ovasına sadece kılıçla değil, çok yüksek bir ilimle, kültürle, moralle geldiğini de bilmeliyiz…
Anadolu Coğrafyasında, “tarihin en müspet değişimini yaşadığını…” söyleyebiliriz. O şuurla, 1071’lerden, günümüze 2023’lere bakma ihtiyacını hissediyorum! O şuurla, Malazgirt-1071’de selâmlamak istiyorum. Muş İlimiz, Merkez, Bulanık, Malazgirt, Varto, Hasköy, Korkut İlçeleri ile birlikte; “400 binin üzerinde bir nüfusu barındırmaktadır!” Muş İlimizin Yüzölçümü 8.023 km2… Muş İlinde, km2’ye 49 insan düşüyor! Tesadüf müdür? Muş İlinin trafik plaka kodu da, 49’dur…
Türkiye’de, ortalama olarak km2’ye, 108 kişi düşmektedir. Dikkat edilirse, Muş İlimizin iki katından daha fazla… Günümüzde artık, ‘nitelikli göçlerin önüne geçilmelidir’ Şehirlerimiz, ‘daha cazip projelerle insanımızı fikren ve zihnen ikna edebilmelidir…’ Bir şehrin önceliği nedir; “Eğitim ile birlikte sosyal, kültürel ve iktisadi hayatı zenginleştirmektir.” 400 bin nüfusa sahip bulunan Muş İlinde, “Tıp Fakültesinin olmayışı en büyük eksikliktir!”
Bu şehir, öncelikle de, “Sağlık Sektöründe büyük hamleler yapmalı…” En fazla bizleri düşündüren nedir? Muş İlimizin İhracat Potansiyeli…” Önümüzdeki yıllar için ilk hedef olarak, “500 milyon dolar ihracat hedeflenmelidir!”
İhracat ne demektir?
“Daha fazla üretim, daha fazla istihdam, daha fazla yatırım, daha fazla Katma Değer…” Bütün bunlar, insanımızın da, iktisadi olarak zenginleşmesidir. Muş Alparslan Üniversitesinin en büyük sıkıntısı nedir? “Ulaşımdır…” Daha önce de, bu köşemizde; “raylı sistemden söz ettik…” Belki de, Ulaşım Sistemi için de, ‘en sağlıklı çözüm yoludur!’
Böyle bir çözüm ve anlayışı, Alparslan Üniversitesine önemli bir, “katma değerdir” Artık günümüzde insanımız, ‘alt-yapıya…’ önem veriyor. Şehrin geleceği için/ ortak bir akıl için geleceğe/ kalıcı hedeflere yöneleceğiz.
